ریزش موی گذرا

ریزش موی گذرا، موقتی است اما می‌تواند نگران‌کننده باشد برای درک بهتر ریزش موی موقتی باید چرخه رشد و ریزش مو را شناخت. هر فولیکول مو چرخه تکرار شونده‌ای از مراحل سه‌گانه رشد مو (آناژن)، فاز قطع فعالیت رشد مو (کاتاژن) و فاز ریزش مو (تلوژن) دارد که پس از گذشت مدتی از فاز ریزش مو یا تلوژن موها مجددا وارد فاز آناژن یا رشد مو خواهند شد.

ریزش موی گذرا، موقتی است اما می‌تواند نگران‌کننده باشد برای درک بهتر ریزش موی موقتی باید چرخه رشد و ریزش مو را شناخت. هر فولیکول مو چرخه تکرار شونده‌ای از مراحل سه‌گانه رشد مو (آناژن)، فاز قطع فعالیت رشد مو (کاتاژن) و فاز ریزش مو (تلوژن) دارد که پس از گذشت مدتی از فاز ریزش مو یا تلوژن موها مجددا وارد فاز آناژن یا رشد مو خواهند شد.

به گفته دکتر نوایی؛ اگر وقفه بین فاز تلوژن و آناژن جدید بیشتر از حد نرمال طول بکشد و یا به دلایلی تعداد بیشتر از حد نرمال موها به‌ یکباره وارد فاز تلوژن شوند به ریزش موی ایجاد شده “ریزش موی موقت یا گذرا ” می‌گویند چرا که با خروج موها از فاز تلوژن و ورود آن‌ها به فاز آناژن جدید، رشد مجدد موها و رفع ریزش مو را شاهد خواهیم بود.

چرخه رشد مو

در هر لحظه حدود ۱٪ یا کمتر از فولیکول‌های موی سر در فاز ریزش هستند و این فاز زمانی اتفاق می‌افتد که یک مو از فاز کاتاژن خارج شده و وارد فاز تلوژن می‌شود. تعداد متوسط موهایی که روزانه به خاطر فعالیت طبیعی چرخه رشد و ریزش موها می‌ریزند، در حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو متغیر است. ریزش بیش از ۱۰۰ تار مو در روز غیرمعمول است و ممکن است تغییر غیرطبیعی در فعالیت چرخه را نشان دهد. هر فولیکول مو یک واحد مستقل است و فعالیت چرخه آن هماهنگ با فولیکول‌های مجاور نیست اما به سیگنال‌های کنترل رشد فولیکول‌های موی مجاور پاسخ می‌دهد. ریزش موقت مو به خاطر فعالیت چرخه آناژن-کاتاژن-تلوژن، طبیعی است. این ریزش موی نرمال به‌عنوان ریزش موی موقتی به رسمیت شناخته شده و موهای از دست رفته با رشد موهای جدید حاصل از تغییر فاز فولیکول از تلوژن (ریزش) به آناژن (رشد) جایگزین می‌شود. دکتر پارسا نوایی گفت: اگر تعداد بیشتر از ۱۰۰ تار مو روزانه طی شستشوی سر در حمام یا روی بالشت یا لباس دیده شود ماهیت موقتی بودن ریزش مو ممکن است سوال برانگیز شود و فرد ممکن است از خودش بپرسد که آیا ریزش موی من به‌صورت دائمی است و من مرتبا موهایم را بدون جایگزینی موهای جدید از دست می‌دهم و در نتیجه طاس خواهم شد؟

ریزش مو گذرا

این سوال خصوصا ممکن است برای مردانی که بستگان نزدیک مبتلا به طاسی سر دارند استرس‌زا باشد. ریزش موی آندروژنتیک  (به الگوی مردانه ریزش مو گفته می‌شود) دارای اساس ژنتیکی و هورمونی است و از خانواده به ارث می‌رسد.

مردی که سابقه خانوادگی ریزش موی آندروژنتیک دارد ممکن است در مورد از دست دادن روزانه موهایش نسبت به فرد دیگری که سابقه خانوادگی ریزش مو ندارد، نگران‌تر شود اما نمی‌تواند مطمئن باشد که ریزش مویی که مشاهده می‌کند علامت اولیه از الگوی ریزش موی مردانه است و یا تنها یک ریزش موی موقتی است. باید گفت در مورد ریزش موی مردانه چندان مشاهده ساقه‌های مو ریخته شده شایع نیست و در حقیقت بسیاری از مردان متوجه ریزش موهایشان نمی‌شوند و تا زمانی که تنک شدن موهای سر خود را مشاهده نکنند از آن مطلع نمی‌شوند.

ریزش مو آندروژنیک 

ریزش موی آندروژنتیک به داشتن اساس ژنتیکی شناخته شده اما الگوهای وراثت ژنتیکی آن مشخص نیست. یک مرد ممکن است حامل ژن یا ژن‌هایی برای ریزش موی آندروژنتیک باشد اما پیش‌بینی این که این فرد طاس می‌شود یا خیر دشوار است. اگر از دست دادن روزانه مقدار نسبتا زیادی از موها در طول زمان ادامه یابد بیشتر احتمال می‌رود که فرد در حال بروز نشانه‌های قابل رویت از الگوی طاسی مردانه است. یک مرد در این موقعیت روحی نیاز به شواهد محکم مبنی بر ریزش موی دائمی ندارد تا شروع به جستجو برای مشاوره و درمان ریزش مو کند، در این مواقع بهتر است این فرد از مشاوره با یک متخصص پوست و مو بهره ببرد تا درگیر اطلاعات نادرست تبلیغات فضای مجازی یا تجربه دوستان و آشنایانش در زمینه ریزش مو شود. پزشک علت ریزش مو را تشخیص خواهد داد و ممکن است درمان‌های پزشکی برای کاهش سرعت یا بازگرداندن موهای از دست رفته را توصیه کند.

علل ریزش موی موقتی

ریزش موی موقتی ممکن است چندین علت داشته باشد، ممکن است کوتاه مدت و یا بلند مدت باشد اگر ریزش برای هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه یابد ممکن است با ریزش موی دائمی اشتباه گرفته شود لذا مشاوره با یک متخصص پوست و مو می‌تواند برای تشخیص علت و درمان ریزش مو مفید باشد.

ساختار مو

یکی از شایع‌ترین علل ریزش موی گذرا اغلب کم‌کاری تیروئید است. درمان کمبود هورمون تیروئید معمولا فولیکول‌های مو را به چرخه نرمال باز گردانده و باعث رشد مجدد موها می‌شود.

یک علت شایع دیگر کم‌خونی شدید در زنان با قاعدگی سنگین و یا مصرف آهن ناکافی پس از بارداری می‌باشد که می‌تواند باعث ریزش موی گذرایی شود که معمولا با درمان‌های پزشکی یا مکمل‌های آهن اصلاح می‌شود.

حاملگی یکی از شناخته‌ شده‌ترین علل ریزش موی موقتی است. زنان ممکن است ریزش موی موقتی را در طول بارداری یا پس از آن تجربه کنند. تغییرات هورمونی به دنبال حاملگی می‌تواند باعث تغییر غیرطبیعی تعداد فولیکول‌های در فاز کاتاژن (توقف رشد مو) شود.

ریزش مو در دوران بارداری

افزایش تعداد موهای فاز آناژن در دوران بارداری به علت سطح بالای استروژن (ناشی از ترشح از جفت) است که پس از ختم بارداری هنگامی که جفت خارج شود، سطح استروژن افت می‌کند و اکثر موهای تقویت شده در عرض چند هفته تا چند ماه پس از بارداری به فاز کاتاژن وارد شده که منجر به ریزش گسترده موها می‌شود.

تغییر در چرخه مو مرتبط با بارداری همیشه موقتی است، با این حال تداوم ریزش مو برای ماه‌ها پس از بارداری ممکن است به دلیل حضور یک عدم تعادل هورمونی باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارد.

استرس شدید جسمی یا عاطفی و تب بالا نیز گاهی اوقات می‌توانند باعث ریزش موی موقت شوند. مکانیسم این نوع ریزش مو به خوبی شناخته نشده است اما پژوهش‌های علمی نشان داده است که انواع تنش‌های روحی و جسمی باعث افزایش غیرطبیعی تعداد فولیکول‌های مو در فاز تلوژن می‌شود.

ریزش غیرطبیعی موها و کُرکی شدن مو (شرایط شناخته شده تحت عنوان موهای مینیاتوری در فاز تلوژن) می‌تواند به‌وسیله تب بالا یا ترومای فیزیکی طولانی‌مدت ایجاد شود. موهای مینیاتوری، قطری کوچک‌تر و طولی کوتاه‌تر از موهای طبیعی دارند.

مو مینیاتوری

تغییرات در چرخه مو که ناشی از استرس و تب باشد تقریبا همیشه موقتی است.

با وجود گذرا بودن ریزش موی موقتی، شرایط حاصل از ریزش مو می‌تواند از نظر زیبایی برای کسی که آن را تجربه می‌کند غیر قابل‌قبول باشد. همچنین ریزش موی موقتی که با مصرف برخی داروهای ضد سرطان همراه است ممکن است از نظر زیبایی آزار دهنده باشد. ریزش موی گذرا به هر علت که ایجاد شود می‌تواند باعث نقص زیبایی و کاهش اعتمادبه‌نفس فرد شود که ممکن است قابل تحمل و پذیرش برای فرد نبوده و زندگی اجتماعی وی را تحت تاثیر قرار دهد لذا این کاملا طبیعی است که بیمار منتظر اتمام دوره ریزش موی موقت و رشد مجدد موها نبوده و به دنبال درمان‌هایی برای آن باشد. در مقاله “ریزش موی موقتی چیست؟” به برخی از این درمان‌ها اشاره شده است همچنین مراجعه به یک متخصص کاشت مو  می‌تواند برای یافتن یک درمان موثر بسیار مفید باشد حتی اگر درمان موقت مانند پروتز مو توصیه گردد.