تجربیات استفاده از قرص فیناستراید | عوارض فیناستراید

منتشر شده در ۲۵ تیر, ۱۳۹۵

دکتر پارسا نوایی دانستنی‌های مو و ریزش مو, مقالاتزمان مطالعه: 8 دقیقهبازدید: 38067

عوارض فیناستراید در افراد مختلف متفاوت است و در اکثر مواقع اگر تحت نظر پزشک و بر اساس دستورات استفاده شود فرد دچار هیچ‌گونه عارضه خاصی نخواهد شد یا کمترین عوارض را با مصرف این دارو تجربه خواهد کرد. تجربیات استفاده از فیناستراید در زمینه کنترل ریزش مو در افراد مختلف متفاوت است که در این مطلب به طور کامل به این موضوع پرداخته شده است.

اگر قصد استفاده از قرص فیناستراید یا قرص دوتاستراید را برای درمان ریزش مو آندروژنیک دارید اما نظرات ضد و نقیض بسیاری در مورد استفاده از این دارو شنیده‌اید و در استفاده از آن مردد هستید در ادامه به طور کامل به این موضوع پرداخته شده و تمام موارد مطرح در این زمینه از جمله عوارض قرص فیناستراید برای مردان، عوارض فیناستراید برای زنان، نحوه از بین بردن عوارض فیناستراید، تجربیات استفاده از دوتاستراید، عوارض برگشت‌ناپذیر فیناستراید و غیره پرداخته شده است.

تجربیات استفاده از فیناستراید

کاربرد فیناستراید چیست؟

فیناستراید برای درمان مردانی استفاده می‌شود که دارای پروستات بزرگ یا علائم هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) هستند و برای افرادی که ریزش موی مردانه دارند که به آن آلوپسی آندروژنتیک نیز گفته می‌شود، استفاده می‌شود. برای مردان مبتلا به ریزش مو، فیناستراید تعداد موهای سر را افزایش می‌دهد اما باعث افزایش موهای بدن نمی‌شود.

فیناستراید از عملکرد آنزیمی به نام ۵ آلفا ردوکتاز جلوگیری می‌کند. این آنزیم تستوسترون را به هورمون دیگری تبدیل می‌کند که باعث رشد پروستات می‌شود. این باعث افزایش سطح تستوسترون در بدن می‌شود که باعث کاهش اندازه پروستات می‌شود. اثر فیناستراید تنها تا زمانی باقی خواهد ماند که دارو مصرف شود.

فیناستراید دارویی است که با مسدود کردن تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون قوی‌تر (DHT) عمل می‌کند که به فولیکول‌های مو متصل می‌شود و باعث چروکیدگی و ریزش موی مردانه می‌شود. این کار را با مسدود کردن آنزیمی به نام ۵α ردوکتاز انجام می‌دهد و با انجام این کار می‌تواند سطح DHT را تا بیش از ۶۰٪ کاهش دهد و اثر انقباض DHT را بر روی فولیکول‌های مو کاهش دهد. برای کنترل و درمان ریزش مو، فیناستراید به صورت قرص روزانه با دوز ۱ میلی‌گرم مصرف می‌شود.

این دارو فقط با تجویز پزشک در دسترس است و به صورت قرص در داروخانه‌ها موجود است. در تصمیم‌گیری برای استفاده از این دارو، خطرات مصرف دارو باید در مقابل فواید آن سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشک‌تان خواهید گرفت و قبل از مصرف باید از عوارض جانبی قرص فیناستراید اطلاع پیدا کنید.

تجربیات استفاده از قرص فیناستراید

با وجود این که همگی ما مسائلی راجع به عوارض داروی فیناستراید شنیده‌ایم اما این حقیقت انکارناپذیر است که فیناستراید به عنوان یک داروی ایمن و موثر در درمان ریزش موی آندروژتیک توسط سازمان غذا و دارو امریکا (FDA) به تأیید رسیده است پس این‌همه حرف و حدیث راجع به داروی فیناستراید از کجا منشأ می‌گیرد؟ در مطلب استفاده از فیناستراید در درمان ریزش مو به تأثیر این دارو و نحوه عملکرد در آن در درمان ریزش مو پرداختیم و در این مقاله تلاش شده است از دریچه تجربیات پزشکان در استفاده بیمارانشان از فیناستراید به مسئله عوارض فیناستراید پرداخته و در پی آن راهکاری برای کاهش این عوارض ارائه شود.

انجمن بین‌المللی متخصصین پیوند موی طبیعی (ISHRS) در نشست سالانه خود در سپتامبر ۲۰۱۵ جلسه‌ای برای جمع‌آوری اطلاعات به‌روز شده و بدون هیچ‌گونه سوگرایی متخصصین پیوند مو جهت بررسی نظرات ضد و نقیض در رابطه با عوارض استفاده از فیناستراید و ارائه نتایج آن به جامعه جهانی تشکیل داد، خلاصه این جلسه که در مجله این انجمن در شماره فوریه ۲۰۱۶ به چاپ رسید در ادامه می‌آید:

ابتدا به تعریف اصطلاح ” سندرم بعد از فیناستراید (PFS) “که قبلا توسط تعدادی از پزشکان پیشنهاد شده بود می‌پردازیم. اکثر عوارض شناخته شده فیناستراید از جمله کاهش تمایلات جنسی و حجم مایع مَنی و رشد سینه‌ها با قطع این دارو کاملا از بین می‌روند اما با این وجود برخی از نظرات در مورد امکان باقی ماندن برخی از عوارض پس از قطع این دارو همیشه مورد توجه بوده است.

اگرچه برخی از یافته‌های پاتوفیزیولوژیک و دموگرافیک به علائم و نشانه‌های این سندرم اشاره دارد اما به‌ هرحال انجمن بین‌المللی متخصصین پیوند مو نقل کرد که: به دلیل عدم وجود تحقیقات مناسب در این زمینه از کاربرد نام این سندرم به دلیل عدم اثبات قطعی آن، اکراه دارد اما با این وجود این انجمن به‌طور جدی تأکید دارد که پیش از تجویز این دارو برای بیمار، راجع به مزایا و معایب آن برای بیماران توضیحات لازم داده شود.

مخصوصاً در مواردی که انواع دیگر داروهای درمان ریزش مو، پاسخگوی بیمار نبوده‌اند و لزوم تجویز این دارو جهت درمان ریزش مو اجتناب‌ناپذیر است چراکه فیناستراید قوی‌ترین داروی شناخته شده جهت جلوگیری از ریزش موی آندوژنیک می‌باشد.

مطالعات اپیدمیولوژیک گزارشاتی از عوارض جنسی این دارو به صورت کاهش تمایلات جنسی در برخی بیماران داشته است و این موارد با حضور برخی از فاکتورهای تأثیرگذار خاص حتی افزایش نیز یافته‌اند، فاکتورهایی همچون افزایش سن، دیابت، فشارخون، بیماری‌های عروق محیطی، مشکلات روانی مانند افسردگی، اعتیاد به الکل، سیگار و داروهای مختلف.

البته باید به این نکته هم دقت داشت که وقتی از یک فرد که انتظار دارد با مصرف یک دارو دچار مشکلات جنسی (مثل کاهش تمایلات، مشکلات نعوظ و یا کاهش حجم مایع منی) شود در این موارد سؤال می‌شود، به‌تبع در گزارشات وی نیز این موارد به‌صورت کاذب افزایش می‌یابد، چنانکه این افزایش در مطالعات بالینی در گروه‌های دارونما (قرص‌های بدون مواد دارویی فقط به شکل دارو با گچ ساخته می‌شوند) و با افزایش سن افزایش می‌یابد. شیوع بروز این مشکلات با فیناستراید ۱ میلی‌گرم بسیار نادر و بیشتر در ارتباط با گزارشات مشابه در بیمارانی است که به دلیل مشکلات پروستات فیناستراید ۵ میلی‌گرم استفاده می‌نمایند.

در مطالعات محدودی که در ارتباط با سندروم بعد از فیناستراید انجام شده است نگرانی‌هایی از باب مناسب نبودن طراحی مطالعه یا نتیجه‌گیری آن شامل انحراف در انتخاب بیمار، مناسب نبودن گروه شاهد، کمی نبودن معیارهای اندازه‌گیری، در ارتباط با هر دو داروی فیناستراید و دوتاستراید (داروی جدید مشابه فیناستراید) وجود دارد. همچنین مطالعات حیوانی، به دلیل تفاوت‌های فیزیولوژیک و برخی جنبه‌های متفاوت انسان و حیوان چندان قابل تکیه نیستند.

نهایتاً این انجمن در پی انتشار یک چکیده از تمام تحقیقات قابل اطمینان تحت عنوان توصیه‌نامه سلامت عمومی جهانی جهت “استفاده از فیناستراید” بر پایه تفاوت‌های ژنتیک و اطلاعات بیماری‌های نواحی و مناطق مختلف جهان می‌باشد که در مرحله اول این توصیه‌نامه در مرکز ملی سلامت امریکا و مرکز اطلاعات ژنتیک و بیماری‌های خاص امریکا در حال تدوین می‌باشد که به محض انتشار از همین طریق به اطلاع همگان خواهد رسید.

درمان ریزش مو آندروژنیک با فیناستراید

 

 عوارض جانبی استفاده از قرص فیناستراید

فیناستراید به عنوان یک داروی مورد تایید FDA دارای مجوز برای استفاده پزشکی، به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است و عوارض جانبی نادر است. همه آن‌ها را تجربه نمی‌کنند و اگر هم اتفاق بیفتند، معمولا موقتی و خفیف هستند.

همان‌طور که از ابتدای این مطلب اشاره شد، عوارض داروی فیناستراید بر روی مختلف متفاوت است و ممکن است یک فرد دچار هیچ‌گونه عارضه‌ای بعد از مصرف این قرص نشود و برخی از افراد دچار عوارض خفیف یا جدی بعد از مصرف این دارو شوند.

عوارض جانبی فیناستراید به چند دسته تقسیم می‌شوند که در جدول زیر به طور مختصر نمایش داده شده‌اند در ادامه به طور کامل شرح داده شده‌ است.

عوارض رایج قرص فیناستراید

 عوارض نادر قرص فیناستراید

کاهش میل جنسی

افزایش یا کاهش وزن به صورت غیر عادی

اختلال در نعوظ یا ارگاسم

قرمزی پوست
سرگیجه

کاهش مقدار مایع منی در آقایان

لرز و عرق سرد

سوزن‌سوزن شدن دست و پاها

 

عوارض رایج فیناستراید

برخی از عوارض جانبی ممکن است رخ دهد که معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. این عوارض جانبی ممکن است در طول درمان از بین بروند زیرا بدن شما با دارو سازگار می‌شود. همچنین پزشک شما ممکن است بتواند راه‌های پیشگیری یا کاهش برخی از این عوارض جانبی را به شما بگوید. اگر هر یک از عوارض جانبی که به آن‌ها اشاره شده است، آزاردهنده هستند یا اگر در مورد آن‌ها سؤالی دارید، با پرشک خود در این زمینه حتما مشورت نمایید.

  • لرز
  • عرق سرد
  • گیجی
  • کاهش علاقه به رابطه جنسی
  • ناتوانی در داشتن یا حفظ نعوظ
  • از دست دادن توانایی جنسی، میل، انگیزه یا عملکرد
  • سرگیجه، غش یا سبکی سر هنگام بلند شدن ناگهانی از حالت درازکش یا نشسته

عوارض نادر قرص فیناستراید

همانند هر قرص یا داروی دیگر که در برخی افراد ممکن است عارضه ایجاد کند، قرص فیناستراید هم از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است در برخی افراد عوارضی ایجاد کند هرچند عوارضی که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است بسیار نادر است اما با توجه به این که ممکن است یک نفر هم به یکی از این عوارض دچار شود، در ادامه ذکر شده‌اند.

  • نفخ یا تورم صورت، بازوها، دست‌ها، ساق پا یا پاها
  • بزرگ شدن و حساس شدن سینه‌ها
  • کهیر یا جوش، خارش، بثورات پوستی
  • افزایش وزن سریع
  • قرمزی پوست
  • تورم لب‌ها و صورت
  • سوزن شدن دست‌ها یا پاها
  • افزایش یا کاهش وزن غیرعادی
  • ترشحات شفاف یا خونی از نوک پستان
  • گودی پوست سینه
  • توده در سینه یا زیر بازو
  • پوسته‌پوسته شدن مداوم نوک پستان
  • قرمزی یا تورم سینه
  • زخم روی پوست سینه که خوب نمی‌شود
  • کمر درد
  • کاهش مقدار مایع منی
  • اسهال
  • سرگیجه
  • سردرد
  • دل‌درد
  • آبریزش یا گرفتگی بینی
  • خواب‌آلودگی یا خواب‌آلودگی غیر معمول
  • عطسه کردن
  • درد بیضه

در موارد نادر، واکنش آلرژیک به فیناستراید ممکن است باعث یک بیماری جدی به نام آنافیلاکسی شود. اگر تا به حال نسبت به فیناستراید یا هر ماده دیگری در قرص‌ها واکنش نشان داده‌اید، لطفاً قبل از شروع آن با پزشک خود صحبت کنید.

عوارض فیناستراید در درمان ریزش مو

عوارض جنسی فیناستراید چیست؟

بد نام‌ترین عوارض جانبی فیناستراید، مشکلات جنسی است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در سال ۲۰۱۲ هشداری را درباره فیناستراید منتشر کرد. این هشدار در مورد احتمال عوارض جانبی در افرادی که فیناستراید مصرف می‌کنند از جمله کاهش میل جنسی، اختلال انزال و اختلالات ارگاسم هشدار داد. در کنار این پیشنهاد که این عوارض جانبی ممکن است حتی پس از قطع مصرف فیناستراید ادامه داشته باشد.

همچنین، طبق مطالعه‌ای که توسط NHS تجزیه و تحلیل شد، بیش از هفده هزار مورد را بررسی کرد، تنها ۱.۴ درصد از مردانی که فیناستراید مصرف کردند، پس از قطع دارو، اختلال نعوظ مداوم داشتند. این مطالعه شامل کسانی بود که دوز ۵ میلی‌گرمی را برای بزرگ شدن پروستات مصرف کرده بودند که احتمال بروز عوارض جانبی برای آن‌ها بسیار بیشتر از کسانی بود که دوز ۱ میلی‌گرمی مصرف می‌کردند.

تفاوت بین دوزها مهم است در حالی که دوز ۵ میلی‌گرم در بررسی مطالعات نشان داده شده است که با افزایش خطر اختلال عملکرد جنسی مرتبط است، برای دوز ۱ میلی‌گرم چنین ارتباطی وجود ندارد.

قرص فیناستراید برای درمان ریزش مو

طریقه استفاده از فیناستراید جهت کاهش عوارض جنسی آن

طریقه پیشنهادی استفاده از فیناستراید به این صورت است که فرد با دوز هفته‌ای یک عدد فیناستراید ۱ میلی‌گرم درمان ریزش موی خود را شروع کند سپس بعد از دو هفته از شروع درمان دوز دارو را به هفته‌ای دو عدد افزایش دهد این روند افزایش به‌صورت هر دو هفته یک‌بار انجام می‌شود تا به دوز استاندارد یعنی روزانه یک عدد فیناستراید ۱ میلی‌گرم برسد، در این بین چنانچه بیمار حس کرد که با کاهش تمایلات جنسی یا مشکلات نعوظ مواجه شده است دوز دارو را کاهش و به مرحله قبلی رسانده و در همان میزان حفظ نماید.

به‌طور مثال اگر بیمار پس از دو هفته استفاده ۵ روز در هفته فیناستراید کاهش تمایلات جنسی حس نکرد دوز دارو را به ۶ روز در هفته افزایش دهد اما اگر حس کرد پس از دو هفته با این دوز دارو دچار کاهش تمایلات جنسی شده است به همان دوز قبلی یعنی ۵ روز در هفته بازگردد و با همین دوز دارو مصرف فیناستراید را ادامه دهد.

در پایان باید گفت: تنها راه قطعی درمان ریزش مو آندروژنیک، کاشت مو می‌باشد و دارو درمانی تنها در موارد خاص و به تشخیص و تجویز پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرد، در این بین داروی فیناستراید مانند یک تیغ دو لبه مؤثرترین دارو در کاهش ریزش مو و نیز دارای بیشترین عوارض جانبی است که بیمار می‌تواند با مشاوره و تحت نظر پزشک بیشترین بهره را همراه با کمترین عوارض از این داروی معجزه‌آسا داشته باشد.

یک دارو در کنار اثرات مورد نیاز خود ممکن است عوارض ناخواسته‌ای نیز ایجاد کند. اگرچه همه این عوارض جانبی ممکن است رخ ندهند، اما در صورت بروز ممکن است به مراقبت‌های پزشکی نیاز داشته باشند.