کاشت مو در خانم ها

انتظار از دست دادن موها با افزایش سن در آقایان عموما امری طبیعی تلقی می‌گردد به‌ویژه اگر یکی از بستگان نزدیک آن‌ها دارای سابقه ریزش مو باشد. در حالی که یک خانم حتی اگر دارای سابقه ریزش مو در اقوام نزدیک خویش (چه در آقایان و چه در خانم‌ها) باشد چنین انتظاری را ندارد و در واقع اعتقاد عمومی بر این است که نازکی و ریزش موها یک پدیده مردانه می‌باشد و نازک شدن و ریزش موها فقط برای خانم‌های بسیار مسن قابل‌قبول است.

ولی واقعیت چیزی برخلاف انتظارات و اعتقادات عمومی می‌باشد. حقیقت این است همان‌طورکه در مقاله هفت حقیقت درباره الگو طاسی و ریزش مو در زنان اشاره کردیم، بسیاری از خانم‌ها ریزش مو را از سنین جوانی تا میان‌سالی تجربه کرده و شیوع شایع‌ترین نوع ریزش مو در زنان یعنی ریزش موی آندروژنیک (Female Androgenic alopecia) رو به افزایش است.

امروزه بسیاری از خانم‌ها ریزش مو را به‌عنوان یک واقعیت لمس کرده و در جستجوی راهی برای حل این مشکل از طریق درمان‌های دارویی ریزش مو و یا روش‌های کاشت مو هستند و می‌توان گفت امروزه بیشتر انواع ریزش مو در خانم‌ها به‌طور موفقیت‌آمیزی قابل درمان است.

آیا زنان هم می‌توانند عمل کاشت مو را انجام دهند؟

پاسخ مثبت است، در بعضی از خانم‌ها بدون بیماری زمینه‌ای افزایش غیرطبیعی هورمون‌های مردانه باعث ریزش مو مشابه الگوی مردانه می‌شود، در بعضی موارد هم به دلیل داشتن زمینه ژنتیکی فولیکول‌های مو نسبت به هورمون مردانه بسیار حساس شده و یک ریزش موی منتشر در روی سر ایجاد می‌شود که در این موارد می‌توان عمل پیوند مو را انجام داد.

اما در بقیه موارد نه تنها کاشت مو مفید نمی‌باشد بلکه ممکن است باعث ریزش دائمی موهایی شود که به راحتی با رفع عامل زمینه‌ای ریزش مو، قابلیت رشد مجدد را داشته‌اند، لذا تشخیص علت ریزش مو و راه درمان آن اولین اولویت پیش از تصمیم‌گیری برای انجام پیوند موی طبیعی می‌باشد.

انواع ریزش موهای قابل درمان توسط کاشت موی طبیعی در خانم‌ها

در ادامه به مهم‌ترین دلایل ریزش مو در خانم‌ها که به وسیله پیوند موی طبیعی قابل درمان است اشاره می‌گردد:

ریزش موی آندروژنیک

شایع‌ترین نوع ریزش مو در خانم‌ها ریزش موی هورمونی – ژنتیکی از نوع زنانه است (Female Androgenic Alopecia)  این نوع از ریزش مو حدود ۲۰٪ از زنان را مبتلا نموده و درصد شیوع آن هنگام یائسگی و پس از آن با افزایش سن بیشتر می‌شود. عقیده به این است که در این حالت، بدون بیماری زمینه‌ای افزایش غیرطبیعی هورمون‌های مردانه باعث ریزش مو مشابه الگوی مردانه می‌شود، در بعضی موارد هم به دلیل داشتن زمینه ژنتیکی فولیکول‌های مو نسبت به هورمون مردانه بسیار حساس شده و یک ریزش موی منتشر در روی سر ایجاد می‌شود که در این موارد می‌توان عمل پیوند مو انجام داد.

البته در مواردی که موها از ناحیه بانک مو نیز دچار ریزش شده‌اند و امکان انجام کاشت مو وجود ندارد با انجام روش میکرو اسکالپ سر نیز نتایج بسیار رضایت بخشی حاصل خواهد گردید.

ریزش مو در زنانی که زود بالغ شده‌اند می‌تواند در سنین ۱۸ تا ۲۰ سالگی شروع شود و ممکن است هیچ سابقه ارثی واضحی با اعضای خانواده نداشته باشد. تشخیص قطعی ریزش موی آندروژنیک در یک زن باید توسط یک متخصص پوست و موی باتجربه صورت گیرد.

نما و الگوهای ریزش موی آندروژنیک در زنان

در زن‌ها نیز مانند مردها، شایع‌ترین علت ریزش مو، ریزش موی آندروژنیک می‌باشد اما ریزش موی خانم‌ها با این علت معمولا به سمت طاسی کامل مانند مردها پیشروی نمی‌کند.

مدل‌های ریزش مو در زنان متنوع بوده و به راحتی قابل تشخیص نیستند. این نوع ریزش می‌تواند به‌صورت “ریزش موی تیپ زنانه” نبوده و از هیچ الگویی پیروی نکند.

الگوهای پیشروی ریزش موی آندروژنیک در زن‌ها متنوع بوده و به شکل‌های زیر دیده می‌شود:

• درجه اول: نازک شدن موها در مرکز سر
• درجه دوم: نازک شدن موها همراه با نواحی وسیع‌تر کم‌پشتی موها در مرکز سر
• درجه سوم: ریزش موها با الگوی مردانه در نواحی میانی سر همراه با ریزش موها در خط موی جلوی سر و اصطلاحا بلندتر شدن پیشانی.

البته طاسی کامل مردانه همانند آنچه در آقایان دیده می‌شود در خانم‌ها بسیار نادر است.

تریکوتیلومانیا (Trichotillomania)

کشیدن و کندن موی وسواسی و غیر ارادی است که معمولا به‌صورت ریزش موهای ناحیه‌ای می‌باشد. چرا که اغلب بیماران عادت دارند از یک ناحیه مشخص مو بکنند. درمان این بیماری بدون شناختن و درمان منشأ روانی آن امکان‌پذیر نیست. در این موارد چنانچه ۶ ماه پس از درمان کامل اختلالات روانی مویی رشد نکرد می‌توان از کاشت مو استفاده نمود.

آلوپسی مثلثی

کاهش مو در شقیقه‌ها که گاهی در بچگی شروع می‌شود. ریزش مو می‌تواند کامل باشد یا تعدادی موی نازک باقی بماند. علت آن مشخص نیست اما در صورت ریزش موی کامل در این ناحیه کاشت مو پیشنهاد می‌شود اما چنانچه تنها کم‌پشتی بروز کرده و همچنان موهای نازکی در این ناحیه وجود دارد می‌توان از روش اسکالپ سر برای پرپشت کردن این ناحیه بهره برد.

ریزش موی ناشی از کشش موها (Traction Alopecia)

این نوع ریزش مو ناشی از کشش مداوم، فشار و یا استرس مکانیکی طولانی‌مدت برروی موهاست و ممکن است در افرادی که موهای سر خود را محکم به هم می‌بافند اتفاق بیفتد. ریزش موی کششی دائم است ولی به درمان کاشت مو به خوبی پاسخ می‌دهد.

بیشتر در زنان سیاه‌پوست با مدل‌های موی خاص که با کشیدن بیش از اندازه مو همراه هستند، دیده می‌شود. در این نوع ریزش هم اگر تعدادی مو در ناحیه باقی‌مانده باشد می‌توان از روش اسکالپ برای پرپشت کردن موها بهره برد.

ریزش موی ناشی از جوشگاه زخم (Scarring alopecia)

حالتی است که در آن ریزش مو به دلیل آسیب فولیکول‌های مو ناشی از ضربه‌های فیزیکی، عفونت قارچی و یا سوختگی اتفاق می‌افتد. آلوپسی کششی نیز می‌تواند منجر به این نوع از ریزش مو گردد. درمان این حالت نیز پیوند موی طبیعی و یا اسکالپ سر می‌باشد. (جهت مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله سن مناسب کاشت مو در زنان مراجعه نمایید.)

مشاوره با پزشک متخصص پیوند مو جهت کاشت مو

خانم مبتلا به ریزش مو بایستی مشاوره با پزشک متخصص کاشت مو را حتما مد نظر قرار دهد. این مشاوره هم جنبه‌های پزشکی و هم جنبه‌های زیبایی را شامل می‌گردد که در ادامه به توضیح آن‌ها پرداخته شده است.

جنبه‌های پزشکی

جنبه‌های پزشکی بر روی معاینه و شرح‌حال به‌منظور یافتن دلیل اصلی ریزش مو تمرکز دارد. در خانمی که از لحاظ جسمی و روحی سالم است شایع‌ترین علت ریزش مو همان‌گونه که قبلا ذکر گردید، ریزش مو آندروژنیک از درجات اول، دوم و یا سوم است.

در صورتی که شرح‌حال و معاینه فیزیکی بیمار دلالت بر هیچ‌گونه بیماری زمینه‌ای خاصی ننموده و الگوی ریزش مو به وضوح از نوع هورمونی – ژنتیکی باشد انجام سایر آزمایشات ضرورتی ندارد ولی اگر الگوی ریزش مو مشخصاً از نوع هورمونی –ژنتیکی نبوده و یا احتمال بیماری زمینه‌ای را مطرح نماید استفاده از سایر آزمایشات و تاریخچه شخصی و خانوادگی بیمار اهمیت می‌یابد.

انجام معاینات اولیه پزشکی جهت یافتن عامل ریزش مو، می‌تواند به تشخیص بیماری‌های زمینه‌ای که قبل از آن مشخص نبوده‌اند منجر گردد. ریزش مو می‌تواند علامت یک بیماری خاص سیستم ایمنی و یا علامتی از یک بیماری غدد با تولید بیش از حد هورمون‌های مردانه باشد. لازم به ذکر است وجود بیماری زمینه‌ای قطعا نمی‌تواند مانعی برای انجام کاشت موی طبیعی باشد ولی ممکن است درمان آن بیماری قبل از انجام کاشت مو ضرورت داشته باشد. در مواردی که احتمال وجود یک بیماری زمینه‌ای مطرح باشد پزشک متخصص پیوند مو بیمار را به پزشک متخصص مربوطه برای انجام معاینات و اقدامات تشخیصی بیشتر ارجاع می‌نماید. ریزش مو می‌تواند اولین علامت یک بیماری زمینه‌ای باشد که با درمان مناسب سبب بهبود ریزش مو در این موارد خواهد شد و نیازی به درمان اختصاصی ریزش مو نخواهد بود. برخی از علل ریزش موی موقت نظیر تغییرات هورمونی ناشی از حاملگی نیز پس از رفع عامل خودبه‌خود از بین می‌روند. در مواردی که دورۀ طولانی‌مدتی از یک ریزش موی موقتی رخ می‌دهد نظیر مواردی که بیمار تحت درمان با داروهای ضد سرطان به مدت طولانی بوده و به همین دلیل دچار ریزش مو می‌گردد. مشاوره با پزشک متخصص پیوند مو حتی به‌منظور استفاده از پروتز مو می‌تواند صورت گیرد.

جنبه‌های زیبایی

می‌توان گفت هدف اولیه انجام کاشت مو به‌منظور تأمین زیبایی است. چگونگی احساس یک زن نسبت به ظاهر خویش و انتظارات او از جلوه زیبایی خود در چشم دیگران تشکیل‌دهنده اساس این بخش از مشاوره می‌باشد که اهمیت آن هم اندازه‌ی یافتن علت ریزش مو است.

بیمار از لحاظ زیبایی اهدافی را دنبال می‌نماید که امیدوار است با کاشت مو به آن‌ها دست یابد. پزشک در این بخش از مشاوره بایستی با واقع‌گرایی کامل بیمار را از نتایج نهایی این عمل و نیل به اهداف زیبایی بیمار از طریق روش‌های جراحی و یا غیر جراحی درمان ریزش مو یاری نماید.

نتایج حاصل از مشاوره پزشکی و زیبایی به‌عنوان راهگشای اولیه در چگونگی انتخاب روش‌های جراحی و یا غیر جراحی ترمیم مو متناسب با نیازهای بیمار به کار گرفته می‌شوند.

روش‌های درمانی غیر جراحی ریزش مو در خانم‌ها

اساس روش‌های درمانی ریزش موها در خانم‌ها بر پایه جراحی کاشت موی طبیعی و یا استفاده از تکنیک اسکالپ سر است. درمان‌های دارویی ریزش موی آندروژنیک در زنان، مشابه همین نوع ریزش در مردان است و بیشتر بر پایه استفاده از داروی ماینوکسیدیل و فیناستراید انجام می‌گیرد، این داروها به‌عنوان نوعی درمان غیر جراحی به‌وسیله انجمن غذا و داروی آمریکا (FDA) مورد تأیید قرار گرفته است.

پزشک متخصص پیوند موی طبیعی تصمیم می‌گیرد که این داروها را برای کدام‌یک از بیماران تجویز نماید زیرا پاسخ درمانی در تمامی افراد نسبت به این داروها یکسان نمی‌باشد.

چه موقع خانمی با ریزش مو کاندید مناسبی برای کاشت مو می‌باشد؟

ریزش مو در خانم‌ها نیز همانند آقایان رخ می‌دهد و روز به روز بر تعداد زنانی که به دنبال یافتن روش‌های درمان دارویی و یا جراحی مناسب برای خویش می‌باشند افزوده می‌گردد. دیگر از زمانی که خانم‌ها میلی به جدی گرفتن ریزش موی خود نداشته و یا آن را پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر ناشی از افزایش سن می‌دانستند سال‌های زیادی گذشته است.

امروزه کاشت موی طبیعی به‌عنوان یکی از روش‌های درمانی ریزش مو در خانم‌ها به‌ویژه در کسانی که ریزش موی آن‌ها اساس ژنتیکی و ارثی دارد شناخته شده است. به این نوع از ریزش مو “ریزش مو با الگوی زنانه”  گفته می‌شود که همانند “ریزش مو با الگوی مردانه ” جنبه هورمونی- ژنتیکی دارد. این نوع از ریزش مو شایع‌ترین فرم ریزش موی دائم شناخته شده در خانم‌ها می‌باشد.

تا زمانی که علت اصلی و چگونگی تداوم ریزش مو در یک خانم (از لحاظ دائمی و یا موقتی بودن ریزش موها) با اطمینان تشخیص داده نشود نباید هیچ‌گونه اقدام درمانی انجام گیرد. با این که ریزش موی ژنتیکی با الگوی زنانه شایع‌ترین علت ریزش موی دائمی در خانم‌ها شناخته شده ولی علل گوناگون دیگری نیز سبب انواع ریزش موی دائم و یا موقتی در خانم‌ها می‌گردند که باید وجود آن‌ها قبل از انجام پیوند موی طبیعی در فرد رد شوند.

از پیوند موی طبیعی در درمان ریزش موی موقت استفاده نمی‌گردد؛ به عبارت دیگر استفاده از پیوند موی طبیعی و یا سایر روش‌های جراحی به هیج وجه نباید در درمان ریزش موی موقتی به کار گرفته شوند اما روش اسکالپ سر با توجه به ماهیت خود می‌تواند در ریزش موهای موقتی نیز استفاده گردد.

پیوند موی طبیعی ممکن است به‌عنوان روش درمان انتخابی برای درمان ریزش موی الگوی زنانه مورد استفاده قرار گیرد اما تا زمانی که بیمار به‌طور کامل علل اساسی درمان و نتایج نهایی قابل‌انتظار از آن را درک نکرده است نباید هیچ‌گونه اقدام درمانی برای وی انجام گیرد. پس از این که مشخص گردید که دلیل نازکی موهای یک خانم ریزش مو با الگوی زنانه بوده و علت دیگری ندارد پیوند مو می‌تواند به‌عنوان یک درمان مدنظر قرار گیرد.

قدم بعدی انجام یک بحث باز و صادقانه بین بیمار و پزشک متخصص پیوند مو می‌باشد. کاشت مو نبایستی با اغواگری به‌عنوان درمان ریزش مو به بیمار تحمیل گردد بلکه وی بایستی خود با فهم کامل دلایل توصیه پزشک این عمل را انتخاب نماید. از سوی دیگر بیمار نیز نباید در شرایطی که پزشک انجام کاشت مو را به وی توصیه نمی‌نماید بر انجام عمل پافشاری نماید، چه بسا که در بسیاری از موارد پروسه بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تری مانند اسکالپ میکروپیگمنتیشن با نتایج بسیار بهتری نسبت به کاشت مو همراه باشد.

تصمیم به انجام کاشت موی طبیعی بایستی تنها بر پایه قضاوت و تشخیص حرفه‌ای پزشک پس از معاینه کامل بیمار و نیز انجام بحثی کاملا صادقانه مابین بیمار و پزشک راجع به اثربخشی عمل، نتایج نهایی مورد انتظار بیمار، جزئیات عمل، اثرات جانبی و عوارض احتمالی صورت پذیرد.

الگوی ریزش موی ارثی در خانم‌ها متفاوت از الگوی مردانه است. این ریزش مو در خانم‌ها به‌صورت منتشرتر از مردان و به شکل نازکی موها خود را نشان می‌دهد در حالی که در آقایان ریزش کامل موها (طاسی) بیشتر دیده می‌شود. میزان و محل ریزش مو در تعیین این که یک خانم کاندید مناسبی برای پیوند مو می‌باشد یا خیر از اهمیت به سزایی برخوردار هستند، زنانی که دچار ریزش موی زیاد در ناحیه بانک مو هستند کاندید مناسبی برای انجام عمل کاشت مو نمی‌باشند اما این افراد چنانچه دچار طاسی مردانه نشده باشند بهترین کاندید انجام اسکالپ سر می‌باشند.

پزشک متخصص پیوند مو با معاینه پوست سر و نیز بررسی تاریخچه فردی و خانوادگی بیمار و گفتگو با بیمار می‌تواند پاسخ سؤالات زیر را مشخص نماید:

۱- آیا تراکم موی موجود در ناحیه بانک مو چه در زمان حال و چه در آینده به‌ اندازه‌ای می‌باشد که انجام پیوند مو به عنوان یک روش درمانی پایدار مدنظر باشد یا خیر؟

۲- آیا در صورت انجام پیوند مو نتایج حاصله سبب برآورده شدن انتظارات بیمار از لحاظ بهبود وضعیت زیبایی می‌گردد یا خیر؟

عدم وجود تراکم موی کافی در ناحیه بانک مو می‌تواند سبب کنار گذاشتن پیوند مو به‌عنوان یک درمان انتخابی ریزش مو و جایگزینی آن با روش اسکالپ سر گردد. برای مثال در یک پژوهش در شهر اصفهان در تعدادی از خانم‌ها با الگوی ریزش مو به‌صورت منتشر و با پیشروی زیاد به طوری که پزشک را در برداشت موی کافی از ناحیه بانک موی پشت سر به منظور انتقال به نواحی کم‌پشت جلوی سر دچار مشکل می‌ساخت ابتدا قبل از انجام کاشت مو از روش اسکالپ سر در خانم‌های اصفهانی استفاده شد و دیده شد که چیزی در حدود ۸۰ درصد این افراد پس از انجام اسکالپ سر در شهر اصفهان، احساس نیاز خود به عمل کاشت مو را از دست دادند و نتایج کار برای آن‌ها کاملا رضایت بخش بود. در صورتی که ناحیه دهنده بانک مو دچار کم‌پشتی باشد ممکن است کاشت مو فقط بتواند سبب بهبود جزئی وضعیت ناحیه گیرنده از نظر تراکم موها شود و تأثیری زیادی در بازگشت تراکم اولیه موها نخواهد داشت در چنین شرایطی انجام روش اسکالپ سر همچنان به عنوان یک درمان تکمیلی بعد از کاشت مو به زنان اصفهانی توصیه گردید.

سایر خصوصیات پوست و مو که معمولاً پزشک آن‌ها را مدنظر قرار می‌دهد عبارت‌اند از: رنگ مو، جنس مو، میزان تجعد مو (فر بودن) و نیز میزان تفاوت رنگ پوست و مو. این خصوصیات سبب می‌گردد که پزشک با استفاده از آن‌ها بتواند به حداکثر بازده ایجاد زیبایی با کاشت مو در بیمار دست یابد.

نکته دیگری که باید هم در آقایان و هم در خانم‌ها موردتوجه قرار گیرد عبارت است از میزان و سرعت کم‌پشت شدن موها، مثلا در مواردی که سرعت ریزش مو بالا بوده و تراکم موها در ناحیه دهنده روبه کاهش است میزان موی باقی‌مانده برای جبران ریزش موی آینده بسیار ناچیز خواهد بود. در این صورت پزشک و بیمار بایستی با واقع‌بینی در مورد میزان اثربخشی و انتظارات بیمار از انجام پیوند مو در سال‌های آتی به بحث بپردازند و بیمار بایستی تصمیم بگیرد که آیا نتایج نهایی پیش‌بینی شده انجام پیوند مو برای وی توجیه‌کننده زمان و هزینه صرف شده و نیز میزان سختی و ناراحتی ایجاد شده، خواهد بود یا خیر؟

خانم‌ها بیش از آقایان در معرض تهاجم تصورات ذهنی ناشی از مشاهده تصاویر تبلیغاتی ساختگی قبل و بعد از عمل با ایجاد تراکم بسیار بالا هستند تصاویری که سبب می‌گردند خانم‌ها چنین ذهنیتی را برای خود پس از انجام پیوند موی طبیعی متصور باشند. این تصاویر غیرواقعی ممکن است هنگام جلسات مشاوره در زمینه ذهنی بیمار بوده و چنین انتظاراتی را برای وی ایجاد نمایند. این انتظارات و تصورات نادرست بایستی با مشاوره واقع‌گرایانه از ذهن بیمار خارج گردند.

در اکثریت موارد خانم‌هایی که تحت عمل پیوند موی طبیعی توسط یک پزشک متخصص پیوند موی ماهر و باتجربه قرار گرفته‌اند به میزان بسیار بالایی از نتایج عمل خود راضی هستند. این میزان رضایت هم به‌واسطه تجربه و مهارت‌های تکنیکی پزشک و هم به دلیل ایجاد یک انتظار واقعی برای بیمار قبل از عمل می‌باشد که با انجام پیوند مو و رسیدن به آن انتظارات رضایت. بیمار حاصل می‌گردد.

تکنیک انجام پیوند مو در خانم‌ها

تکنیک‌های پیوند مو در خانم‌ها بر اساس چگونگی کاشت گرافت ها در مناطق دچار ریزش مو انتخاب می‌گردند. نوع گرافت ها و تعداد جلسات پیوند مو تصمیماتی هستند که بر اساس اهداف بیمار در مورد میزان تراکم نهایی موها اتخاذ می‌گردند. پاسخ این سوال که ” آیا در کاشت موی خانم‌ها باید موها تراشیده شوند؟ ” مستقیما به انتخاب روش و تکنیک انجام کاشت مو توسط پزشک بر می‌گردد. در برخی از روش‌های کاشت مو بدون تراشیدن یا کوتاهی موها امکان انجام کاشت موی طبیعی برای خانم‌ها وجود دارد.