عوارض کاشت مو چیست و چگونه از ایجاد آن جلوگیری کنیم؟

عوارض کاشت مو نسبت به دیگر عمل‌های زیبایی بسیار ناشایع و نادر می‌باشد و طبیعی است جراح و همچنین بیمار انتظار یک عمل جراحی موفق با نتیجه بسیار عالی را داشته باشند و در این زمینه تمامی تلاش خود را مبذول دارند، اما به هر حال پیوند مو نیز یک عمل جراحی است و ممکن است مانند سایر عمل‌ها بسته به طبیعت وجودی بدن هر شخص و واکنش بدن فرد به عوامل گوناگون حین عمل و پس از آن حالات مختلفی را ایجاد نماید، احتمال دارد واکنش عده کمی از بیماران با اکثریت افراد متفاوت بوده که در این صورت امکان ایجاد عوارض غیرقابل‌ پیش‌بینی وجود دارد.

اساسا عوارض پیوند مو به دو دسته عوارض موقتی کاشت مو و عوارض دائمی کاشت مو تقسیم‌بندی می‌شوند، عوارض موقت در تعداد بیشتری از بیماران رؤیت می‌گردد که بعد از گذشت زمان مشخصی از عمل، بروز و سپس رفع می‌گردند، اما عوارض دائمی به ندرت و در تعداد بسیار کمی از بیماران ممکن است ایجاد شود که خودبه‌خود رفع نشده و نیازمند مداخلات بعدی از جمله انجام جلسه ترمیم کاشت مو می‌باشند. در این مقاله به تفصیل راجع به هریک از انواع این عوارض سخن خواهیم گفت.

عوارض موقت کاشت مو

در اکثر بیمارانی که تحت عمل کاشت مو قرار می‌گیرند پس از کاشت مو تعدادی عوارض موقت وجود دارد که در ادامه به ترتیب شیوع به آن‌ها اشاره می‌گردد. عوارض موقتی پیوند مو ماندگار نیستند و بعد از گذشت مدتی از زمان عمل کاشت مو، از بین می‌روند و دیگر هیچ اثری از آن‌ها نیست.

ایجاد عوارضی مانند تورم، قرمزی، درد، جوش بعد از کاشت مو و عوارضی از این دست بعد از عمل پیوند مو طبیعی در اکثر افراد رایج است و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست و جزئی از دوره نقاهت کاشت مو محسوب می‌شوند.

در صورتی که عمل کاشت مو را در کلینیک‌های معتبر توسط پزشک متخصص پیوند مو انجام دهید جای هیچ‌گونه نگرانی نیست و شما دچار عوارض خاصی بعد از عمل نخواهید شد.

تورم

تورم خفیف تا شدید در ناحیه پیشانی و اطراف چشم‌ها که دو تا سه روز پس از عمل به اوج خود رسیده و دو تا سه روز بعدازآن کاملا جذب و از بین می‌رود. این عارضه با تنظیم حالت نیمه نشسته در حین خواب برای چند شب اول و کمپرس سرد و ماساژ این نواحی پس از کاشت مو قابل پیشگیری و تخفیف است.

بیحسی در ناحیه کاشت و برداشت مو

بی‌حسی، گزگز و یا مورمور شدن خفیف در منطقه برداشت و کاشت که زودگذر بوده و به‌مرور ناحیه درگیر کوچک و کوچک‌تر می‌شود اما گاهی تا بهبود کامل چند هفته زمان می‌برد. برخی از بیحسی‌های موقت اجتناب‌ناپذیر است. معمولاً در اطراف ناحیه اهداکننده یا محل‌های پیوند تجربه می‌شود. به طور کلی از سه تا ۱۸ هفته طول می‌کشد. با این حال، به ندرت دردسرساز یا طولانی مدت است.

خارش بعد از پیوند مو

خارش بعد از کاشت مو طبیعی در اکثر افراد شایع است. در ناحیه برداشت مو، خاراندن مشکلی ندارد ولی قبل از پایان یک هفته از عمل در ناحیه کاشت ممکن است با آسیب گرافت‌های کاشت شده همراه باشد و ممنوع است.

خارش بعد از پیوند مو به ندرت مشکل‌ساز است و فقط چند روز طول می‌کشد. شستشوی مرتب و مرطوب کردن محل کاشت با سرم شستشوی خنک و مصرف داروهای ضد خارش همانند آنتی‌هیستامین‌ها مفید است.

دلمه بعد از عمل کاشت مو

ایجاد کراست یا دلمه در محل کاشت مو که در چند روز اول ایجاد گردیده و به دلیل ترشح سرم منعقد کننده و لخته خون در اطراف گرافت‌ها رخ می‌دهد. اگرچه عارضه‌ای در پی ندارد اما برای برخی از بیماران از لحاظ زیبایی حائز اهمیت است، تمیز کردن و شستشوی مرتب منطقه کاشت مو برای پیشگیری از بروز دلمه بسیار اثربخش می‌باشد.

در صورت عدم شستشوی مرتب ممکن است در منطقه کاشت حالت ترک‌خوردگی ایجاد شود که طبیعی است و با دست کشیدن و ماساژ ناحیه پیوند از بین خواهد رفت. دستورات لازم جهت چگونگی شستشوی ناحیه کاشت در بخش بعد از عمل این سایت موجود می‌باشد.

درد بعد از عمل کاشت

درد در منطقه دهنده یا گیرنده مو که خفیف و زودگذر بوده و با مصرف داروهای مسکن خوراکی برطرف می‌شود. ممکن است بعد از عمل کمی ناراحتی خفیف رخ دهد. در صورت لزوم، می‌توان آن را با داروهای مسکن ارائه شده در پایان جراحی کنترل کرد. با این حال، نیمی از بیماران ما تمایلی به تسکین درد ندارند.

جوش سر بعد از جراحی کاشت مو

فولیکولیت یا جوش چرکی که از چند هفته تا چند ماه پس از عمل ممکن است رخ دهد که اهمیت خاصی ندارد و بیشتر در افراد با پوست و موی چرب دیده می‌شود و به دلیل افزایش تراکم غدد مترشحه چربی سباسه در ناحیه کاشت، تحریک پوست در اثر التهاب ناشی از کاشت و یا برگشت مو به داخل پوست در حین رشد رخ می‌دهد.

 در صورت وقوع، شستشوی مرتب با مخلوط شامپو و بتادین، استفاده از کمپرس گرم، آنتی‌بیوتیک موضعی و در صورت عدم پاسخ‌دهی، آنتی‌بیوتیک خوراکی و تخلیه جوش لازم است که در مورد این عارضه به‌طورکامل در صفحه  جوش بعد از کاشت مو توضیح داده‌ایم.

خونریزی بعد از کاشت مو طبیعی

گاهی ممکن است خونریزی خفیف از نواحی پشت سر اتفاق بیفتد. بهتر است در ۲ تا ۳ روز اول پس از عمل بالش خود را به منظور جلوگیری از آلودگی احتمالی روکش کنید. پس از جراحی در اطراف بخیه‌ها در ناحیه اهداکننده یا بانک مو خونریزی خفیفی رخ دهد. در صورت بروز خونریزی سر را بالا نگه داشته با استفاده از یک گاز پانسمان به مدت چند دقیقه روی ناحیه خونریزی را فشار دهید.

همچنین از کمپرس یخ روی ناحیه مربوطه استفاده نمایید. در اکثر موارد خونریزی بسیار ناچیز بوده و پس از چند دقیقه خودبه‌خود بند می‌آید. خونریزی مداوم تقریباً در یک مورد از چند صد مورد اتفاق می‌افتد.

اگر گرافت کاشت شده از جای خود جدا شود، محل برش ممکن است خونریزی کند. اگر این اتفاق افتاد، با دستمال به ناحیه مورد نظر فشار وارد کنید. اگر این تلاش‌ها خونریزی را متوقف نکرد، لطفا با کلینیک یا پزشک خود تماس بگیرید.

قرمزی پوست سر بعد از کاشت مو

در طی چند هفته اول ناحیه پیوند شده ممکن است صورتی رنگ به نظر برسد که به تدریج کم‌ رنگ‌تر خواهد شد. در صورت تماس با تابش مستقیم آفتاب ممکن است قرمزی پوست سر بیشتر به نظر رسیده و مدت طولانی‌تری برای بهبود زمان نیاز داشته باشد.

ریزش بعد از پیوند مو

مرحله اول بهبودی بعد از عمل بین یک تا دو هفته به طول می‌انجامد. موهای کاشت شده ممکن است بعد از این مدت بریزند که بعداً مجدداً رویش می‌کنند. رویش بعدی موها حداقل چهار ماه پس از کاشت مو می‌باشد که رؤیت نتیجه نهایی ممکن است تا یک سال به طول بیانجامد.

موهای پیوند شده ممکن است در ابتدا به‌صورت زبرتر یا نرم‌تر، تیره‌تر یا کم رنگ‌تر و نیز به‌صورت نامنظم رشد کنند که نهایتا بعد از حدود یک سال حالت معمولی خود را باز خواهند یافت پس در این مدت کاهش موها مبنی بر ریزش موهای کاشت شده نیست.

عفونت بعد از عمل پیوند مو

ایجاد عفونت پس از کاشت مو به دلیل استانداردهای بالای موجود در کلینیک‌های پیوند مو، بسیار غیرمعمول است. این فقط در یک مورد از چند صد مورد محتمل است. اگر قرمزی، حساسیت یا درد موضعی قابل‌توجهی مشاهده شد، لطفا با پزشک خود تماس بگیرید.

در صورت رعایت اصول بهداشتی و شستشوی مرتب ناحیه کاشت، احتمال عفونت بسیار پایین می‌باشد که در صورت ایجاد با درمان آنتی‌بیوتیک بهبود خواهد یافت.

حساسیت به داروی بیحسی

آلرژی و واکنش حساسیتی به ماده بی‌حسی ممکن است به درجات مختلفی ظاهر گردد که معمولا با دارو و اقدامات حمایتی کنترل می‌گردد.

عوارض دائمی کاشت مو

عوارض دائمی به ندرت و در تعداد بسیار کمی از بیماران ممکن است ایجاد شود که خودبه‌خود رفع نشده و نیازمند مداخلات بعدی از جمله انجام جلسه ترمیم کاشت مو می‌باشند. در ادامه به ترتیب شیوع به این موارد اشاره می‌گردد:

جابجایی و بیرون آمدن گرافت‌ها

جابجایی و بیرون آمدن گرافت‌ها که به دلیل خاراندن، ضربه، حوله کشیدن، برس و شانه زدن پیش از پایان یک هفته، زیاد خم شدن در حالت ایستاده و مالش شدید حین شستشو رخ می‌دهد. دکتر پارسا نوایی گفت: در نواحی که گرافت ها خارج شده‌اند یا خونریزی اتفاق افتاده است امکان رشد موها بسیار کم است و راه‌حل آن انجام جلسه ترمیم کاشت مو پس از بهبود و آماده شدن پوست آن ناحیه می‌باشد.

کم‌پشت بودن نتیجه نهایی کاشت مو

میزان پوشش و تراکم موی سر بعد از عمل به‌جز ارتباط با تعداد و جنس موها و گرافت‌های کاشته شده، به نحوه نگهداری و شستشوی بیمار نیز بستگی دارد. همچنین عدم استعمال دخانیات و عدم ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند دیابت که نتیجه نهایی را کم پشت‌تر از نتیجه مورد انتظار می‌نمایند نیز از اهمیت زیادی برخوردارند، علاوه بر این موارد، رنگ و جنس پوست و مو نیز در ایجاد تراکم نهایی بسیار مهم است.

به‌طورکلی کاشت مو باید با هدف بهبود ظاهر انجام گردد وگرنه پوشش موها با انجام کاشت مو هرگز به حالت اولیه قبل از ریزش موها برنخواهد گشت به خصوص در مورد موهای روشن و نازک ممکن است پس از چندین جلسه کاشت مو پوشش موی سر، باز هم ناکافی و تو خالی به نظر برسد.

نکته دیگر این که هرگز نتیجه عمل خود را با دیگران مقایسه نکنید چون وسعت ریزش و حجم بانک مو، همچنین خصوصیات پوست و مو در هر فرد مخصوص به خود و با دیگری متفاوت است؛ اما با این وجود چنانچه بیمار از تراکم نتیجه کاشت موی خود رضایت نداشته باشد در صورت امکان و صلاحدید پزشک، می‌توان با انجام جلسه تکمیلی و یا استفاده از بانک موی بدن نتیجه با تراکم بالاتری برای بیمار ایجاد نمود.

بر جای ماندن زخم در محل برداشت مو

زخم‌های بر جای مانده در ناحیه پشت سر به مرور ترمیم می‌یابد ولی در صورتی که فرد سابقه زخم‌های بد شکل (همانند کلوئید یا گوشت اضافه و یا اسکارهای بد شکل و دردناک) داشته باشد بایستی قبل از عمل حتما به پزشک اطلاع دهد تا اقدامات لازم صورت پذیرد. تأخیر سرشتی یا وابسته به ژنتیک فرد در ترمیم محل زخم‌ها و یا ترمیم نامناسب آن‌ها به‌واسطه جنس و بافت پوست یک عارضه نادر است که با باقی ماندن جای بخیه همراه است. برای از بین بردن جای بخیه پشت سر از سه اقدام زیر می‌توان بهره برد:

۱- برداشتن جای بخیه به‌وسیله جراحی

۲- کاشت مجدد مو روی جای بخیه

۳- استفاده از روشی جدید به نام SMP یا اسکالپ میکرو پیگمنتیشن که با تکنیکی شبیه تاتو نواحی اسکار بخیه را پوشش می‌دهد.

قرینه نبودن رویش موها

قرینه نبودن رشد و تراکم موها در قسمت‌های مختلف سر و ظاهر ناهمگون موها ممکن است به ندرت اتفاق بیفتد که همگی در جلسه ترمیم قابل رفع می‌باشند؛ و به راحتی می‌توان این مشکل را برطرف نمود

بیحسی دائم در پوست سر

بی‌حسی دائمی یا احساس سوزش تیر کشیدن یا گزگز در پوست سر بسیار به ندرت ایجاد می‌شود که در بسیار از موارد به سبب طولانی بودن مدت آن دائم در نظر گرفته می‌شود ولی نهایتا رفع خواهند شد.

کم پشت شدن موهای ناحیه پشت سر

کم پشت شدن ناحیه پشت سر یا بانک مو یکی دیگر از حالاتی است که بیشتر در افراد با بانک موی کم تراکم اتفاق می‌افتد. البته اعتقاد برخی از متخصصین این است که این حالت را نباید جز عوارض در نظر گرفت چرا که در واقع یک حقیقت انکارناپذیر است که برداشت از موهای بانک مو منجر به کاهش تراکم بانک مو خواهد شد.

اما در برخی کلینیک‌های نامعتبر که در ریزش موهای گسترده به جای استفاده از تکنیک ترکیبی از تکنیک کاشت مو تار به تار یا FIT برای برداشت موها استفاده می‌شود، در اثر یا برداشت بیش از اندازه کم‌پشتی زشت و عارضه گونه‌ای ایجاد می‌شود که البته آن هم در بسیاری از موارد با تکنیک اسکالپ یا SMP  قابل رفع می‌باشد.

نکروز بعد از کاشت مو

نادرترین عارضه کاشت مو عارضه‌ای است تحت عنوان “ نکروز “. نکروز سیر بهبودی غیر معمول ناحیه کاشت است و ممکن است منجر به تخریب یک قسمت از این ناحیه و عدم رشد موهای آن قسمت به‌صورت سکه‌ای شود. نکروز ممکن است در حین عمل کاشت مو و یا بعد از عمل پیش آید.

علت این رویداد به درستی مشخص نیست اما برخی متخصصین کاشت مو احتمالاتی از جمله ارتباط با مصرف سیگار و قلیان، حساسیت به اپی نفرین داروی بی‌حسی یا تراکم بالای کاشت مو را بیان می‌کنند و راه‌حل آن کاشت مجدد مو روی ناحیه مذکور بعد از گذشت زمان مناسب از عمل اول می‌باشد.

روش‌های جلوگیری از عوارض پیوند مو

اساسی‌ترین راه برای پایان دادن به عوارض احتمالی پس از کاشت مو، انتخاب پزشک مناسب و یک کلینیک شایسته است. اگر این کارها انجام شود و دستورات پزشک طی یک هفته پس از کاشت مو به دقت دنبال شود، خطر عفونت تا حد زیادی کاهش می‌یابد. اگر این موارد را انجام دهید، بازده موفقیت کاشت مو افزایش می‌یابد. برخی از دستورات ضرروی که از بروز عوارض پیوند مو جلوگیری می‌کند عبارتند از:

• شستشوی صحیح پوست سر
• آب پاشی سر در طی هفته اول پیوند مو
• عدم ضربه به سر
• دستکاری نکردن گرافت‌های کاشت شده
• جلوگیری از تابش آفتاب به ناحیه سر
• خوابیدن صحیح و اصولی بعد از کاشت مو
• استفاده از کلاه مناسب بعد از پیوند مو
• مصرف به موقع داروهای تجویز شده توسط پزشک

عوارض کاشت مو برای زنان

در خانم‌ها کاشت مو معمولا به صورت یک جلسه انجام می‌شود. طی این جلسه، با انجام عمل جراحی که یک یا دو ساعت طول می‌کشد، پایان می‌یابد، خانم‌ها بدون نیاز به بستری از بیمارستان یا کلینیک مرخص می‌شوند و مراقبت‌های خود را در منزل ادامه می‌دهند.

پس از کاشت مو، تورم خفیف، قرمزی و پوسته‌پوسته شدن پوست سر ممکن است ایجاد شود. این علائم نشانه بهبودی هستند و طبیعی هستند. در صورت وجود قرمزی و تورم طولانی‌مدت پس از کاشت مو در زنان، مشورت با پزشک متخصص کاشت مو مفید است. به طور کلی، تنها در عرض چند روز، این علائم پایان می‌یابد و خانم‌ها می‌توانند به زندگی روزمره خود ادامه دهند.

عوارض کاشت مو برای مردان

برای بیماران مرد، عوارض جانبی پس از کاشت مو بسیار متفاوت نیست و تقریبا تمام عوارض پیوند مو در بین زنان و مردان یکسان است. در روزهای اول، خطر عفونت ممکن است پس از قرمزی و پوسته‌پوسته شدن رخ دهد که پس از کاشت مو با مراقبت مناسب می‌توان این موارد را اصلاح کرد.

اما این که موها به ندرت رشد می‌کنند یا با زاویه مناسب بیرون نمی‌آیند و خواب طبیعی ندارند از عوارضی هستند که نشان می‌دهد کاشت مو اشتباه انجام شده است. برای این موارد، ممکن است دوباره به جلسه ترمیم کاشت مو نیاز داشته باشید.

عوارض انواع تکنیک‌های پیوند مو

انواع مختلفی از تکنیک‌های کاشت مو وجود دارد. بسیاری از روش‌های عمل می‌تواند بر علیه افرادی که می‌خواهند کاشت مو انجام دهند رخ دهد. این روش‌ها با توجه به ساختار فیزیکی فرد مورد نظر و به طور خاص برای فرد اعمال می‌شود.

عوارض جانبی مانند رشد ضعیف مو، کیست‌های عفونی، تورم دردناک در اطراف فولیکول‌های مو کاشته شده، سطح ناصافی که به دلیل افزایش بافت اسکار برای چشم خوشایند نیست و ظاهر ضعیف غیرطبیعی مو می‌تواند بعد از کاشت مو ایجاد شود.

عوارض کاشت مو به روش FUE

عوارض جانبی که ممکن است پس از پیوند مو با استفاده از این تکنیک رخ دهد عبارتند از:

• ناحیه اهداکننده ضعیف
• پیوندهای عمیق جهت کاشت گرافت
• جای زخم
• بی‌حسی و درد مداوم
• نکروز
• کلوئید

عوارض کاشت مو با تکنیک ترکیبی

در زیر عوارض جانبی قابل مشاهده پس از کاشت موی ترکیبی آورده شده است که این موارد عبارتند از:

• واکنش نامطلوب به بیهوشی
• عفونت سرگیجه
• ظاهر ناخواسته
• درد
• شوک ریزش مو
• افزایش ضربان قلب
• خون‌ریزی

عوارض کاشت مو FUT (نوار)

عوارض پیوند واحد فولیکولی (FUT) که به آن کاشت مو نواری نیز گفته می‌شود در زیر ذکر شده است که عبارتند از:

• خون‌ریزی
• کلوئید
• عفونت
• جای بخیه
• ریزش مو در ناحیه اهداکننده (بانک مو)
• نکروز
• احساس بی حسی
• درد پس از عمل

در پایان باید گفت: احتمال ایجاد عارضه در عمل کاشت مو نسبت به دیگر عمل‌های جراحی بسیارکم می‌باشد و بر اساس پژوهش‌های به عمل آمده اگر کاشت مو توسط پزشک و تیم با تجربه و آشنا به جزئیات کار و با رعایت شرایط استریل و تجهیزات استاندارد انجام شود و بیمار نیز به دستورات پس از عمل توجه کامل نموده و توصیه‌ها را مو به مو اجرا نماید، احتمال ایجاد عوارض بسیار پایین می‌باشد. خوشبختانه تقریبا تمام عوارض کاشت مو قابل ترمیم و رفع می‌باشند.